HOME
ZOEKTIPS
LINKS en LITERATUUR
ORGELS
LAATSTE WIJZIGINGEN
OVER ONS
DONATIES


LAATST BIJGEWERKT OP 13-03-2024

Tunnelkerk

 
Parochie/kerkgemeente: Hervormde Gemeente te Beek/Urmond/Geleen-West
Dekenaat/kerkverband: Nederlandse Hervormde Kerk
Soort gebouw: Voormalig kerkgebouw
Plaats: Lutterade
Gemeente: Sittard-Geleen
 
Adres: Houtmanstraat
 
Bouwpastoor/bouwpredikant: ds. E. van den Berg
 
Huidig gebruik: Gesloopt
 

Met dank aan Wim Hoogstraten

Geschiedenis

De later "Tunnelkerk" genoemde Hervormde kerk van Lutterade werd in 1920 gebouwd door de Staatsmijnen in Limburg volgens een vast bouwplan voor houten noodkerken, zoals die bij het openen van de Staatsmijnen op diverse plaatsen in de Mijnstreek verrezen. De Tunnelkerk is afgebroken, maar op een steenworp afstands staat tot op de huidige dag het in de oorspronkelijke bouw vrijwel identieke zgn. "Kirkske", eens de RK noodkerk van Lutterade en thans nog als gemeenschapshuis in gebruik. Het Kirkske was namelijk, vóór de verplaatsing naar Lutterade, de oudste Gereformeerde kerk van Treebeek. Deze is in 1919 door Staatsmijnen, met machtiging van de Regering, ten behoeve van de op 19 oktober 1919 geïnstitueerde "Gereformeerde Kerk van Treebeek" (kerkverband: "Gereformeerde Kerken in Nederland") gebouwd aan de 1e Spoordwarsstraat 1. Op 1 november 1919 werd het kerkgebouw in gebruik genomen. Het heeft in Treebeek dienst gedaan tot 27 november 1953, waarna op 4 december 1953 de toen nieuw gebouwde, veel grotere "Kruiskerk" aan de Ds. Boumastraat 1  in gebruik werd genomen. Het oude gebouwtje is toen naar Geleen (op de grens van Lutterade en Lindenheuvel) verplaatst en als noodkerk/parochiegebouw door de RK parochie HH Engelbewaarders in gebruik genomen.

Toen de Hervormde kerk gebouwd werd, stond zij met haar ingang aan de Dorpsstraat, later bij de aanleg van de Julianatunnel omgedoopt in Tunnelstraat. Na de Tweede Wereldoorlog werd het adres veranderd in Houtmanstraat, welke straat toen als zijstraat van de Tunnelstraat werd aangelegd.  

 

Houten gebouw (boven: bron: Na duisternis licht / T.L. Korporaal) 

en stenen gebouw (beneden) met dank aan Wim Hoogstraten

De kerk werd op 19 december 1920 ingewijd door ds. E. van den Berg van Sittard, die ook als "bouwpredikant" kan gelden. Indertijd viel het grondgebied van Lutterade-Geleen nl. onder de Hervormde Gemeente te Sittard. Het was de eerste Protestantse kerk in de gemeente Geleen sinds de Hervormden begin 1639 de Dorpskerk (tegenwoordig de RK kerk Marcellinus en Petrus aan de Leursstraat in Oud-Geleen) en de gehele heerlijkheid Geleen moesten verlaten. De eerste eigen predikant in deze nieuwe bedeling was ds. H.F. de Puy, die zijn werk als hulpprediker in het snel groeiende Geleen aanvaardde op 13 maart 1927. In het najaar van 1927 werd de kerk uitgebreid met een grotere consistoriekamer, een aparte vergaderkamer, nieuwe toiletten en een aantal bergkasten. Deze uitbreiding kostte toen ƒ 3000,-.  

Per 1 april 1944 werd de "Hervormde Gemeente te Lutterade-Geleen" van de Hervormde Gemeente te Sittard afgesplitst, met de Tunnelkerk als kerkgebouw. Op 26 september 1944, één week na de bevrijding, viel twintig meter naast de kerk een Duitse vliegtuigbom, waardoor het kerkgebouw zwaar beschadigd werd. Overwogen werd toen het gebouw te slopen en de kerkdiensten voortaan te houden in het nabijgelegen opleidingsgebouw van de Staatsmijn Maurits, maar uiteindelijk werd het kerkgebouw door de Staatsmijnen voor ƒ 7000,- hersteld.  

Het gebouw deed tot 1987 dienst als Hervormde kerk. Gebouw en grond werden in 1973 door de toenmalige Hervormde Gemeente te Urmond/Geleen-West van Staatsmijnen aangekocht, waarna vrijwilligers o.l.v. het gemeentelid A. van der Veer de kerk voorzagen van een stenen buitenmuur. In de tussentijd hadden onverlaten de dakruiter afgezaagd en het zich daarin bevindende kerkklokje gestolen, zodat de vrijwilligers ook een nieuw dak moesten aanbrengen. Er werd geen nieuwe dakruiter aangebracht. Eind jaren 80 kwam vergaande samenwerking ("Samen Op Weg") op gang van de inmiddels "Hervormde Gemeente te Beek/Urmond/Geleen-West" geheten gemeente met de Gereformeerde Kerk van Geleen en de Hervormde Gemeente te Geleen-Oost. Op 22 november 1987 werd de laatste dienst in de Tunnelkerk gehouden, waarna de gemeente onderdak vond in de Gereformeerde Bethelkerk aan de Groenstraat te Geleen. Grond en opstal werden in het voorjaar van 1990 verkocht aan de burgerlijke gemeente Geleen, die het gebouw liet slopen. Kerkboeken en Avondmaalsgerei zijn thans in bezit van de Protestantse Gemeente te Geleen-Beek-Urmond.

Tekst: Wim Hoogstraten

Bronnen:

Eindelijk Religieuze tolerantie / W. van der Linde - 2001. ISBN 90-9015193-1

Na duisternis licht / T.L.Korporaal -Stichting Regionale Commissie voor het Zuiden,1994. ISBN 90-9007295-0.

Tunnelkerk