HOME
ZOEKTIPS
LINKS en LITERATUUR
ORGELS
LAATSTE WIJZIGINGEN
OVER ONS
DONATIES


LAATST BIJGEWERKT OP 13-03-2024

Brigidakapel Noorbeek

 
Soort gebouw: Kapel
Plaats: Noorbeek
Gemeente: Eijsden-Margraten
 
Adres: Pley 9
Postcode: 6255 AG
Coördinaten: x: 184787, y: 308832
 
Huidig gebruik: Devotiekapel

Foto: juni 2009

Ruimtelijke context

De kapel is gelegen in het centrum van Noorbeek aan de koorzijde van de Brigidakerk.

Type

Bakstenen classicistische kapel met mansardedak.

Geschiedenis

De kapel werd in 1772 gebouwd voor de beschermheilige tegen de veepest. De kapel werd in 1963 gerestaureerd. Voor de kapel staat de Brigida-den, die elk jaar in mei door de Jonkheid nieuw wordt geplant.

Exterieur

Foto: augustus 2005

Interieur

Foto: juni 2009

Het interieur is gestuukt en voorzien van corintische pilasters en Lodewijk XV-decoraties. Tegen de achterwand is een beeld van H. Brigida aangebracht uit 1978, vervaardigd door S. Eymael. Links en rechts en aan beide zijden van de ingang zijn glas-in-loodramen aangebracht. Links staat een doopvont.

H. Brigida met de traditionele koe aan haar voeten van S. Eymael, 1978. Foto: juni 2009

Bron: Monumenten in Nederland: Limburg, Waanders Uitgevers Zwolle en Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist.

Levensbeschrijving St. Brigida

Sint Brigida, ook wel Brigitta van Kildare genoemd, werd in het jaar 436 uit Ierse ouders geboren. Haar vader was stamhoofd van Leinster, een landgoed ten westen van Dublin en haar stiefmoeder behoorde tot het koninklijk geslacht der O’Connors. Volgens de meeste bronnen was haar echte moeder evenwel een bekoorlijke slavin des huizes. Reeds als klein meisje viel ze op door haar uitzonderlijke schoonheid en ook straalde ze een indrukwekkende vroomheid uit. Daarom gaf men haar de Keltische naam voor licht: Brighid of Bride. Het komt terug in het Engelse woord bright, dat helder of glanzend betekent. Als jonge vrouw werd ze door vele edellieden ten huwelijk gevraagd, maar tot grote wanhoop van haar vader, die uit was op gebiedsuitbreiding, wees ze telkens af. Want van jongs af aan wilde ze zich helemaal wijden aan de destijds in Ierland opkomende nieuwe leer van het Christendom. Toen ze getroffen werd door een oogziekte, die haar mooie gelaat verminkte, lieten de huwelijkskandidaten het verder afweten en schonk haar vader haar een ‘eikenbosdomein’, waar ze als kluizenares kon leven. Deze plek heet Çill-Dra’, dat zoiets als ‘kluis onder de eik’ betekent. Al snel sloten zich meerdere jonge vrouwen bij haar aan, waarschijnlijk om zo onder het juk uit te komen van het toen gebruikelijke uithuwelijken. Deze gemeenschap van kluizenaressen kreeg van bisschop Machilas, neef van St. Patrick, de opdracht om om Ierland en het vaste land van Europa verder te kerstenen. De H. Brigida kan dus beschouwd worden als de stichteres van de eerste vrouwelijke kloosterorde in West-Europa. Zij stierf op hoge leeftijd omstreeks het jaar 520. Haar feestdag is 1 februari.

Er bestaan veel legendes rondom de H. Brigida, die vaak verweven zijn met oeroude Keltische sagen. Een ervan vertelt over haar aanwezigheid bij de geboorte van Christus in de stal van Bethlehem. Maria zou haar enige tijd de zorg voor Jezus hebben toevertrouwd. In de stal stond geen os maar een koe, die door Brigida werd gemolken. Met deze melk redde ze de H. Familie van de hongerdood. Brigida wordt om die reden wel de ‘pleegmoeder’ van Christus genoemd of ook wel de ‘Moeder Gods van het Noorden’. Het is ook de reden waarom ze meestal wordt afgebeeld met een koe en is ze patrones van de veehouders. Ze wordt speciaal aangeroepen tegen veeziektes.

Tekst Manu Brouwers, Stichting Heem & Groen Noorbeek

Brigidakapel Noorbeek
Brigidakapel Noorbeek
Brigidakapel Noorbeek
Brigidakapel Noorbeek
Brigidakapel Noorbeek