Onbevlekt Hart van Maria

Front. Foto: mei 2008

Ruimtelijke context

De Mariakerk staat op de hoek van de Heymansstraat en Kockelseweg in de kern van Boekend. Aan de zuidzijde van de kerk ligt een groot grasveld met borders, dat beplant is met bomen. Voor de kerk is een beklinkerd pleintje. Links van de kerk staat de openbare lagere school. Achter de kerk ligt de voormalige pastorie. De bebouwing rondom de kerk bestaat vooral uit particuliere, vrijstaande woningen en is grotendeels van recente datum. De pastorie en een paar huizen dateren uit de Wederopbouwperiode.

Type

De Mariakerk te Boekend is een georiënteerde, bakstenen zaalkerk met tegen de noordgevel een zijbeuk. Het priesterkoor wordt afgesloten door een absis. In de noord-oosthoek staat de sacristie. De kerk is opgetrokken uit rode baksteen met toepassing van natuursteen.

Bouwgeschiedenis

De buurtschap Boekend ressorteerde onder de parochie van de H. Lambertus, later H. Antonius te Blerick. In de laatste oorlogsjaren echter werd de route naar Blerick te gevaarlijk door landmijnen en later ook door de oorlogshandelingen. De bevolking werd echter niet geëvacueerd. Onder leiding van de kapelaans Cramers, Janssen en Swinkels werden missen gelezen in de keuken van boerderij ‘Boostenhof’. Nadien werd de graanschuur van Egelsboshof tot noodkerk ingericht. Deze werd voorzien van een dakruiter en een uitgebouwde westpartij. Op 1 april 1946 werd Boekend verheven tot rectoraat. Kapelaan Cramers werd de eerste rector. Architect Jac. Grubben uit Blerick werd aangetrokken als architect. Aaannemer werd uiteindelijk de firma Jac. Janssen uit Blerick. De eerste steen werd op 3 mei 1953 gelegd. De kerk was toen voor een flink deel al opgetrokken. De ingebruikname vond plaats op 7 november 1953.

Veranderingen

De liturgische dispositie van het priesterkoor is op enig moment veranderd doordat er een vieringaltaar en een sacramentsaltaar geplaatst werden. Voor het overige zijn er geen wijzigingen.

Exterieur

Noordzijde van de kerk met zijbeuk en doopkapel. Foto: mei 2008

Een trappartij en hellingbaan geven toegang tot de in kruisverband gemetselde kerk, die betreden kan worden via twee houten deuren, die in de westgevel in rondboognissen hangen. De natuurstenen timpanen boven de deuren werden niet bekapt. In het midden van de westgevel is een getraceerd roosvenster aangebracht. De topgevel is voorzien van vlechtwerk met zandstenen aanzetstukken en wordt bekroond door een stenen kruis. Het schip is afgedekt met een zadeldak dat voorzien is van gebakken pannen. Op de overgang van schip naar priesterkoor staat de houten dakruiter, die bekroond is met een kegeldak en een ijzeren kruis. Tegen de noordgevel van het schip staat een zijbeuk met een lezenaarsdak. Bifore rondboogvensters doorbreken het gevelvlak. Boven het lezenaarsdak zijn zes grotere rondboogvensters aangebracht. Onder de daklijst loopt een fries van terracotta tegeltjes. Zandstenen aanzetstukken markeren de traveeën. In de hoek van zijbeuk en voorgevel staat een aangebouwde achtzijdig doopkapel met een achtzijdig tentdak en een rondboogfries met aanzetstukken van zandsteen. De muren zijn afwisselend voorzien van een rondboogvenster en een blinde muur. Tegen de zuidgevel staat halverwege het schip een van een plat dak voorzien portaal van de zij-ingang. Daarnaast zijn de boogconstructies zichtbaar die de kinderkapel hadden moeten verbinden met het schip. In die bogen zijn rondboogvensters gebouwd. Een reeks bifore rondboograampjes staat boven deze boogconstructies. De halfronde absis is ten opzichte van het schip ingesnoerd heeft een half kegeldak. Twee smalle rondboograampjes doorbreken de absismuur. In de noord-oosthoek van absis en schip staat de van een zadeldak en korfboograampjes voorziene sacristie. De topgevels hebben vlechtingen.

Interieur

Zicht op het priesterkoor

Zicht op de zangtribune

De kerk heeft twee ingangsportalen. Dubbele houten toegangsdeuren, van boven voorzien van een rondbogig bovenlicht, geven toegang tot het kerkschip. De vloeren van het schip, de zijbeuk en de doopkapel zijn belegd met gemêleerde crème- tot bruinkleurige keramische tegels. De zangtribune met zijn witte balustrade ligt boven de portalen en strekt zich uit over de hele breedte van het schip. Tussen de twee portalen ligt de voormalige doopkapel, thans devotiekapel, waarin een Sint Jozefbeeld staat. De kapel, die met een rondboog in verbinding staat met het schip, heeft een uit lichtgele baksteen gemetseld kruisgewelf. Ter weerszijden van de portalen geven deuren toegang tot de zangtribune en een rommelhok. Het gehele binnenmuurwerk is, met uitzondering van de gewelfconstructies, met rode baksteen uitgevoerd in platvol gevoegd kruisverband. De doopkapel heeft eveneens een uit gele baksteen gebouwd ribgewelf. Het schip heeft een lengte van vijf traveeën, die door lisenen van elkaar gescheiden zijn. In de eerste travee geeft een kleine rondboog toegang tot de daarachter liggende doopkapel. Vervolgens heeft elke travee aan de noordzijde twee gekoppelde ronde scheibogen. In de zuidgevel zijn, net als buiten, de bogen te zien die schip en kinderkapel verbonden zouden hebben. Onder het plafond loopt een rondboogfries met zandstenen aanzetstukken. Het schip heeft een lichtgebogen houten zoldering. De met hout beklede stalen onderslagbalken rusten op zandstenen consoles. Op de  onderslagbalken liggen de moer- en kinderbalken. Tussen de kinderbalken ligt spaanplaat. Het priesterkoor beslaat een travee van het schip met daarop aansluitend de absis. De treden zijn van witte natuursteensteen, de treden van zwarte hardsteen. De zwarte en witte tegels van het koor zijn in dambordmotief gelegd. Ter weerszijden van het koor staan ambones. Een lichtgebogen zware triomfboog markeert de overgang tussenkoor en absis. De absis, waar het sacramentsaltaar is opgesteld, heeft een straalgewelf van gele baksteen, dat sterk contrasteert met de overige rode baksteen. Vanuit het koor geeft een deur toegang tot de sacristie.

(Bron: Dr A. Jacobs en Drs. A.A. Wiekart – Kerken na 1940. Inventarisatie en waardenstelling kerkelijke bouwkunst na 1940 –Roermond – Stichting Monumentenhuis Limburg, 2003).

Orgel

De kerk beschikt over een tweemanuaals orgel, in 1949 gebouwd voor de noodkerk van Antonius van Padua in Blerick door Vermeulen uit Weert.

Dispositiegegevens:

Pedaal: Subbas 16, Gedekt 8

Ondermanuaal(I):  Prestant  8, Roerfluit 4, Octaaf 2,Mixtuur 2-3 st.

Bovenmanuaal(II): Salicionaal 8, Bourdon 8,Zingende prestant 4, 

Woud fluit 2, Quint 2 2/3, Terts 1 3/5

Er zijn 6 koppelingen: P+I,P+II,I+II, I+II (16'), II+1,II+II (16')

Bron: de heer Koopmans