HOME
ZOEKTIPS
LINKS en LITERATUUR
ORGELS
LAATSTE WIJZIGINGEN
OVER ONS
DONATIES


LAATST BIJGEWERKT OP 13-03-2024

Kerkhofkapel Melick

 
Soort gebouw: Kerkhofkapel
Plaats: Melick
Gemeente: Roerdalen
 
Adres: Kerkberg to 10
Postcode: 6074 AB
 
Rijksmonumentennummer: 524085 Code 6074AB-00010-01
Kadastrale gegevens: Melick en Herkenbosch E/5641
 
Architect(en):
 
Huidig gebruik: Kerkhofkapel

Foto: mei 2006

Redengevende omschrijving Rijksdienst voor de Monumentenzorg

Inleiding

Neo-gotische KERKHOFKAPEL aan de rand van het kerkhof te Melick, gemeente Roerdalen, boven op de Kerkberg.

De kapel maakte oorspronkelijk als de middelste van drie straalkapellen deel uit van de parochiekerk van Melick, die boven op de Kerkberg gelegen was. De neo-gotische kerk werd gebouwd door meestermetselaar Martinus Pollard uit Maasniel, naar een ontwerp van architect dr. P.J.H. Cuypers. Op 9 april 1867 legde pastoor H. Peys de eerste steen van de nieuwe parochiekerk, die de oude bouwvallige kerk moest vervangen. Op 14 oktober 1884 werd de kerk ingewijd door Mgr. Paredis, bisschop van Roermond.

Op 9 februari 1945 bliezen de terugtrekkende Duitse bezetters de toren van de kerk op. Door een veel te zware springlading werd de gehele kerk verwoest. De middelste van de drie straalkapellen bleef echter behouden en werd als kerkhofkapel in gebruik genomen.


Omschrijving

De KERKHOFKAPEL heeft een zeshoekige plattegrond in een bouwlaag onder een ingesnoerd tentdak met een bitumen dekking. Op het dak staat een ijzeren kruis. De kapel is opgetrokken in baksteen.

Het metselwerk is in staand verband uitgevoerd. Drie van de zes gevels zijn gecementeerd. Aan de achterzijde bevindt zich in een nis een gevelsteen ter herinnering aan de inwijding van de kerk in 1884. Op de hoeken van de gevelvlakken bevindt zich steeds een tweeledige steunbeer met twee natuurstenen afdeklijsten. De kapel heeft in haar gehele omtrek zowel een risalende plint met natuurstenen afdeklijst/regenlijst als een horizontale natuursteenband, die eveneens als regenlijst dienst doet. Onder de dakrand loopt een band van natuursteen die tevens het dak ondersteunt. De gevelopeningen zijn spitsboogvormig en hebben dorpels en treden van natuursteen. De vensters hebben gele glas-in-lood ramen. De spitsboogvormige entree is tweevoudig getrapt. Bij de entree resteren bovendien aan iedere kant natuurstenen basementen, die als dragers en verbindigen met de vroegere kerk dienst deden. Deze basementen komen eveneens terug bij de voorste steunberen.

Voor de kapel zijn twee heiligenbeelden geplaatst die uit de oude kerk zijn overgebleven, namelijk St. Apollonia en St. Paulus.

In het INTERIEUR het kapelplafond met ribgewelven. De ribben rusten op pilasters in de zijwanden. Op deze pilasters rusten ook de zes spitsbogen die zich in de wanden van de kapel bevinden.

De wanden zijn gepleisterd. Het houten altaar met houten tabernakel en kruis zijn tegen de achterwand in een spitsboog geplaatst. In de twee resterende gevelvlakken treffen we twee lege nissen met daaronder twee grafzerken aan.


Waardering

De architectuur-historische waarden van de kerkhofkapel op de Kerkberg worden bepaald door het bijzondere belang van de kapel voor de geschiedenis van de architectuur en door de eigen, bijzondere plaats binnen het oeuvre van architect dr. P.J.H. Cuypers. Het object kent verder een bijzondere - decoratieve - vormgeving en samenhang van exterieur en interieur. De kapel bezit cultuur-historische waarde als uitdrukking van de emancipatie van de Rooms-Katholieke geloofsbeleving in Limburg.

De kapel is een relict, herinnert in die vorm aan de Tweede Wereldoorlog en heeft in zowel materiële als symbolische zin historische betekenis. Het object maakt een gave indruk en is gelegen binnen een ensemble: het kerkhof te Melick, gemeente Roerdalen. De kapel is van zeldzame waarde gezien het aantal kerkhofkapellen dat nog resteert in de provincie Limburg. De kapel is van algemeen belang vanwege de architectuur-historische en cultuur-historische waarden, de ensemblewaarde, de hoge gaafheid en de zeldzaamheid. (Datum: 10-05-2002).

Ruimtelijke context

De kapel ligt op een ommuurd kerkhof aan de rand van Melick.

Type

Zeszijdig neo-gotisch gebouwtje, oorspronkelijk een van de koorkapellen van de dorpskerk, die na de oorlog is gesloopt.

Bouwgeschiedenis

Foto: mei 2006

Voorgangsters

In 1190 werd de kerk reeds genoemd, omdat de kerk in Melick de pastoor deelde met Herkenbosch. In 1795 werd Herkenbosch onafhankelijk en hield deze verbinding op. Bij archeologisch onderzoek in 1949 werd door Glazema een 13de eeuwse zaalkerk met absidiale afsluiting aangetroffen. De fundamenten bestonden uit maaskeien. In deze resten werden enkele Romeinse overblijfselen gevonden, maar van een houten kerk hoegenaamd niets. De oude kerkklok heeft het jaartal 1337, zodat waarschijnlijk in dat jaar een toren heeft gestaan. Op een schets uit 1860 is de toenmalige kerk te zien. Dit was een romaanse kerk, die met verschillende bouwmaterialen was opgemetseld. Onder meer werden veldbrandstenen en oude Romeinse dakpannen benut. De zaalkerk bestond uit vier traveeën; de toren was gedekt met een naaldspits. In de 19de eeuw werd de oude kerk in drie fasen gesloopt en vervolgens vergroot herbouwd naar ontwerp van P.J.H. Cuypers. De plannen voor de nieuwbouw stamden uit 1853, maar de eerste steen werd pas gelegd in 1867. Het priesterkoor werd voorzien van drie straalkapellen. In de periode 1882-1884 werd het schip gebouwd en in 1891 werd door architect Kayser de toren gewijzigd en verhoogd. In 1894 werd de nieuwe kerk geconsacreerd door mgr. Paredis. Op 4 februari 1945 bliezen de terugtrekkende Duitsers de toren op. Hierna bleef Melick nog enige tijd in de frontlinie liggen, waarbij de Engelsen met artillerievuur de rest van de kerk in puin schoten.

 Oorlogsschade. Bron: A. van Rijswijck

De kapel is een overblijfsel van de door Pierre Cuypers gebouwde dorpskerk. Alleen de kapel, die oorspronkelijk een van de koorkapellen van de oude kerk was, is bewaard. Op de plek van de kerk werd het kerkhof aangelegd.

Exterieur

Foto: mei 2006

Interieur

 Foto: mei 2006