Sjpaans Kentje

Redengevende omschrijving Rijksdienst voor de Monumentenzorg

Vroegere R.K. Kerk van de parochie Nieuwenhagen, thans inwendig verbouwd t.b.v. jeugdwerk. Uit baksteen eenbeukig opgetrokken in 1745; zadeldak; in 1792 naar voren vergroot en voorzien van voorgevel met pilasters en fronton, ornamentering uit natuursteen. Bouwwerk van algemeen belang, wegens oudheidkundige waarde en bovendien uit geschiedkundige oogpunt; voor de destijds onder Generaliteitsverhoudingen levende dorpsgemeenschap Nieuwenhagen fungeerde het gebouw als aan de overzijde van de Oostenrijkse Nederlandse grens exterritoriaal geplaatste schuil-of refugiekerk. (Datum: 1967, inmiddels zijn er weer veranderingen opgetreden. Zie onder.)

Ruimtelijke context

De voormalige kerk ligt aan de rand van Nieuwenhagen langs een doorgaande weg naar Ubach over Worms. Achter de kerk lift een kerkhof, daarachter houdt de bebouwing op. Aan de andere kant van de weg ligt de 'nieuwe' parochiekerk van  O.L. Vrouw Hulp der Christenen.

Type

Classicistisch zaalkerkje.

 Ingang

Bouwgeschiedenis

Het Sjpaans Kentje is de voormalige parochiekerk van de parochie O.L. Vrouw Hulp der Christenen. (Voor parochiegeschiedenis zie aldaar). Het is gebouwd in 1832 (achterste deel) en en 1839 (voorste deel). Omstreeks 1920 werd, nadat de huidige parochiekerk in 1917 gereed was gekomen, het Sjpaans Kentje omgebouwd tot patronaat en voorzien van een verdieping. In 1950 werd de kerk nogmaals verbouwd. Tot 1839 stond op deze plaats de oude kapel uit 1745, die in 1792 was uitgebreid. Ze moest plaatsmaken voor het huidige bouwwerk. De oude gevelsteen van de gesloopte kapel met de tekst: 'Joannes Flecken offerden Gott ende Seine Moeder dat als Hij noch Jonkman was. Anno 1740', werd in 1839 opnieuw aangebracht boven de huidige ingang. Nadat de als patronaat verbouwde kerk inwendig in 1979 werd opgeknapt, werd het exterieur in 1987 volledig gerestaureerd. Sindsdien doet het gebouw dienst als kapel. Bij deze gelegenheid werd het noktorentje, dat omstreeks 1945 was opgeruimd, weer herplaatst. De naam Sjpaans Kentje laat zich verklaren uit het feit dat de overzijde van de Rötscherweg en Schanserweg vanaf 1661 definitief in Spaanse handen was. Na 1713 werd het Oostenrijks territorium.

Bron: Parochie Nieuwenhagen. 150 jaar parochiekerk 'O.L. Vrouw Hulp der Christenen. / J.W.J.M. L'Ortye - Nieuwenhagen 1987.