Laurentius
Ga naar de site van de patroonheiligeGa naar site van het gebouw c.q. de parochie
Parochie/kerkgemeente: | H. Laurentius |
Dekenaat/kerkverband: | Gulpen |
Soort gebouw: | Parochiekerk |
Plaats: | Bemelen |
Gemeente: | Eijsden-Margraten |
Adres: | Sint Laurentiusstraat 1 |
Postcode: | 6268 NJ |
Coördinaten: | x: 181557,7788, y: 317570 |
Rijksmonumentennummer: | 34635 Code: 6267EA-00001-01 |
Kadastrale gegevens: | Bemelen A 458 |
Bouwpastoor/bouwpredikant: | J. Janssen |
Architect(en): | |
Huidig gebruik: | R.K. Kerk |
Foto: collectie Paul Nieuwenhuis. De vlag is ontwikkeld ter gelegenheid van de viering van het 1000-jarig bestaan van Bemelen.
Redengevende omschrijving Rijksdienst voor de Monumentenzorg
Opgetrokken in 1845 met behoud van de toren, XIII of XIV, van de voorafgaande kerk. De toren is van mergel en geheel ongeleed. De kerk een zaalgebouw van baksteen met rondboogvensters en pilasters. Neoclassicistisch interieur. Hoofdaltaar en zij-altaren, 1855, met retabels in 19e eeuwse baroktrant. Eenklaviers orgel, in 1880 gemaakt door Pereboom met gebruikmaking van ouder materiaal. In 1976 gerestaureerd. Tegen voorgevel grafsteen van M. Soiron 1748 1834. Op kerkhof grafkruisen, XVII-XIX, en grafstenen, XVIII-XIX. Klokkenstoel met klok van Mabilon en Co. / Hogen, 1932, diam. 38 cm. (Datum: 10-05-1966).
Ruimtelijke context
De kerk ligt op een kerkberg, omgeven door een keermuur. Rondom de kerk ligt het kerkhof.
Foto: collectie Paul Nieuwenhuis.
Type
Bakstenen eenbeukige kerk uit de tijd van de waterstaatkerken, gebouwd tegen de oude toren van de voorganger.
Bouwgeschiedenis
De kerk van de H. Laurentius was door prins-bisschop Balderik II van Luik (1007-1018), tesamen met de tienden van Bemelen, geschonken aan het kapittel van O.L. Vrouwe te Maastricht. Deze schenking werd in 1157 door paus Adriaan IV bevestigd. Zij was de moederkerk van de St. Martinusparochie te Wijck-Maastricht.
Van de mergelstenen, ongelede toren gaan delen van de oostmuur terug tot de 12e eeuw, de rest dateert uit ca. 1350. De huidige spits is van rond 1760. De vroegere kerk werd in 1845 vervangen door een neoclassicistische kerk, wellicht naar een ontwerp van Mathias Soiron. De kerk werd in 1976 gerestaureerd. Mathias Soiron stierf in het jaar dat de kerk werd gebouwd en ligt tegen de kerkmuur, rechts naast ingang, begraven.
Exterieur
De bakstenen kerk heeft neocalssicistische ronde raambogen. Tussen de ramen bevinden zich pilasters. Het vlakke zadeldak is met leien gedekt. De oude toren uit de 13e of 14e eeuw is opgetrokken in gezaagde mergelblokken. De kerk heeft een halfronde absis, waaraan een uitbouw naar achteren is vastgebouwd. Op het kerkhof staat de grafsteen van Mathias Soiron.
Zuidzijde. Foto: augustus 2005
Noordzijde. Foto: augustus 2005
Interieur
Interieur ca. 1965. Collectie Jo Schiffers
Anno 2019 is het interieur niet noemenswaardig veranderd. Foto januari 2019
Het interieur wordt gedekt door een gestukadoord tongewelf, de wanden worden geleed door ionische pilasters. Tot de inventaris behoren een schilderij van de H. Petrus door J.B. Coclers, een vroeg-19e eeuwse biechtstoel in Lodewijk XVI-stijl, ontworpen door M. Soiron en een hoofdaltaar uit 1855 in neobarokke vormen, geschonken door mevr. Neys-De Bouman de Ryckholt.
Bron: Monumenten in Nederland: Limburg, Waanders Uitgevers, Zwolle en Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist.
Voor meer informatie en meer foto's ervan zie de parochiesite
Orgel
Foto: Leo Van Loo, januari 2018
Bij de ingebruikname van de huidige kerk (1845) werd er “het orgel uit de oude kerk” geplaatst; dit werd in 1880 door Pereboom & Leijser (Maastricht) gewijzigd; in 1976 werd het gerestaureerd door Gebr.Vermeulen (Weert), waarbij de door hen in 1933 aangebrachte wijzigingen weer ongedaan werden gemaakt en de opzet uit 1880 integraal werd hersteld.
Manuaal Pedaal
Montre 8’ Flûte 4’ aangehangen
Bourdon 8’ Doublette 2’
Viole de Gambe 8’ Fourniture II
Fluttravers haut 8’ Trompette B/D 8’
Prestant 4’
(literatuur : Het historische orgel in Nederland, deel VI, blz.253)
Bron : G.M.I.Quaedvlieg – Orgeldocumentatie Limburg (Stadsbibliotheek Maastricht)