Verrijzenis van onze Heer Jezus Christus

Foto: Ine Sijben, augustus 2008

Ruimtelijke context

De Verrijzeniskerk staat op een terrein tussen huizen en winkels in en is vanaf de straat niet te zien. Toegang wordt verkregen via een hek aan twee zijden. De hekken zijn, indien er geen dienst in de kerk is, gesloten waardoor de kerk moeilijk te bezichtigen is. De kerk heeft geen stedenbouwkundige functie.

Type

De niet-georiënteerde basiliek is gebouwd als noodkerk en opgetrokken in baksteen. Boven het priesterkoor staat een dakruiter, licht wordt binnen gelaten door rondboogramen en door een lichtstraat in de lichtbeuk. Het bankenplan is axiaal en doorsneden door een middenpad.

Bouwgeschiedenis

Huidige kerk

In het snel groeiende Geleen werd in 1959 een nieuwe parochie gesticht in wat naar verwachting een grote wijk zou worden. De aankomende bouwpastoor, A.H.L. Meertens, had zich tot doel gesteld zo snel mogelijk een noodkerk te bouwen. Helaas is niet méér bekend, dan dat zijn neef opdracht kreeg een altaar te ontwerpen en Laudy de ramen. De kerk zelf is volgens parochiebronnen een noodgebouw van de Staatsmijnen. Vast staat, dat aannemer Avesaath de bakstenen kerk heeft gebouwd. Op 9 augustus 1960 werd de kerk in stilte ingezegend, omdat op 14 augustus met veel vlagvertoon de bouwpastoor werd geïnstalleerd door deken Eyssen. Met de bouw van een definitieve kerk was de pastoor reeds bezig geweest. Plannen om Van Groenendaal of Salemans te laten ontwerpen gingen niet door. In 1964 droeg Meertens een parochiaan voor, A.J. vander Hasten, die van het bisdom echter onder supervisie van zijn werkgever, M.G.E. Hoen te Maastricht, de kerk mocht ontwerpen. Het ontwerp bestond uit een halfrond grondplan met een octogonaal dak. Tussen de delen stond een lichtstraat. De muren waren in breuksteen bedacht en tegen het priesterkoor een campanile. In 1966 werd door de gemeente het besluit genomen, de wijkvooralsnog niet verder te gaan uitbouwen. De mijn Maurits werd gesloten en de werkgelegenheid daarom onzeker. Uiteindelijk gingen de plannen definitief niet door.

Aanvulling, ontvangen in mei 2017:

Mijn vader, Ing. P.J. Ritt (HTS Heerlen), werd in die tijd benaderd door de bouwpastoor Meertens, die hem vroeg om (uiteraard gratis) een kerk te tekenen. Mijn vader heeft meteen ingestemd (zeer gelovig en was trots op deze opdracht) maar gaf aan dat de bouwvergunning op die plek nog wel eens voor problemen kon zorgen, waarop Meertens toen meldde: geen probleem, als jij nu maar zorgt voor die tekening, dan zorg ik voor de bouwvergunning, dat komt goed. Verder mocht de kerk natuurlijk ook niks kosten, geld was er nauwelijks. Ik weet dat toen onder andere bouwmaterialen (o.a. de bakstenen) van DSM (uiteraard met toestemming) mochten worden herbruikt (van gedemonteerde keten en gebouwen) en ook werden de gedemonteerde noodgebouwtjes van het zogenaamde Ambonezenkamp in Geleen deels herbruikt in deze kerk! Met name de gewone ramen van de zijkanten van het middenschip komen daar met zekerheid vandaan.

Mijn vader heeft jaar bij de nieuwbouw afdeling van DSM gewerkt, met name isolatietechniek, en heeft als (oorspronkelijk) architect maar weinig gebouwen ontworpen. Slechts een handvol huizen, o.a. zijn eigen huis, bouwjaar 1965, parallelweg 17 te Spaubeek en wat verbouwingen. En dus 1 kerk, de Verrijzeniskerk te Geleen.

Met vr. gr.

Prof. dr. Marco J.P.F. Ritt

Veranderingen

Na het besluit de noodkerk als definitieve kerk in gebruik te nemen, werd het gebouw en het dak gerenoveerd. Ook werd het plafond vervangen en aan de Potterstraatzijde werd een ijzeren hek geplaatst. Tevens werd een nieuwe marmeren vloer gelegd en werd het altaar verplaatst en de tabernakel vervangen. Dit laatste was nog wel bijzonder, omdat de tabernakel op het vieringaltaar werd geplaatst, zodat liturgisch gezien de kerk ging lijken op de Agneskerk in Bunde en de Nicolaaskerk in Venlo en de Vredeskerk in Venray. Op een later moment is de tabernakel op een ingemetselde hardstenen plaat aan de rechterzijde van het koor geplaatst. Eén der biechtstoelen is omgebouwd tot gedachteniskapel.

Inmiddels is de kerk sinds 11 januari 2010 aan de eredienst onttrokken en is de Vincentiusvereniging Geleen erin gevestigd. Zie ook onderstaande tekst.

Bisschop Frans Wiertz heeft met ingang van 11 januari de parochiekerk Verrijzenis van Onze Heer Jezus Christus in Geleen-Zuid aan de eredienst onttrokken. Zoals bepaald in het kerkelijk wetboek werd het besluit door de bisschop genomen na overleg met de deken van Schinnen-Geleen, alsmede met pastoor en kerkbestuur van de betreffende parochie. Ook werd, zoals voorgeschreven, voor de parochianen een hoorzitting gehouden en werd de priesterraad omtrent de besluiten ingelicht en gehoord. Het besluit is genomen gezien het feit dat het vrijwilligerskader verbonden met de parochiekerk vergrijst en sterk is afgenomen, dat het niet gerechtvaardigd is te verwachten dat de parochiegemeenschap nog mogelijkheden heeft om naar een redelijke levensvatbaarheid uit te groeien, gezien het ontbreken van toereikende financiën voor personeelskosten en onderhoud van het kerkgebouw en gezien het grote aantal parochiekerken in Geleen in verhouding tot het totale aantal kerkgangers. Omdat in de voorafgaande tijd door clustervorming reeds bestuurlijke en pastorale samenwerking tussen de genoemde parochie en de parochies Christus Koning (Kluis), H. Augustinus (Lutterade), HH. Marcellinus en Petrus (Oud-Geleen) en O.L.V. Altijddurende Bijstand (Lindenheuvel) tot stand is gekomen, kan de pastorale zorg voor de in de Verrijzenisparochie wonende gelovigen gegarandeerd worden.

Exterieur

De kerk ligt verscholen achter dit pad. Foto: oktober 2006

De bakstenen kerk heeft drie beuken. Het schip is gedekt met een zadeldak, de zijbeuken met een lezenaarsdak. Boven het priesterkoor staat een eenvoudige dakruiter met een zadeldak. De muren zijn opgetrokken in halfsteensverband. De ingangsgevel bestaat uit een topgevel, die is geopend door drie rondboogvensters. Hieronder bevindt zich de dubbele houten toegangsdeur in een portiek. De gevels van de zijbeuken springen iets terug. De lichtbeuk is geopend door een lichtstraat met een roedeverdeling. De zijbeukgevels zijn alternerend voorzien van een pilaster en een rondboogvenster. De koorzijde bestaat uit een topgevel, die aan de onderzijde is doorbroken met rondboogvensters.

Interieur

Zicht op het priesterkoor

Zicht naar achteren

De kerk wordt achterin betreden zonder narthex. De muren zijn in halfsteens verband, de vloeren zijn gedekt met travertijn. Het schip wordt verlicht door een lichtbeuk, waarin een lichtstraat is geplaatst. Tevens laten drie rondboogvensters in de voorgevel licht toe. De zijbeuken zijn geopend door rondboogvensters. Schip en beuken zijn gescheiden door ijzeren zuilen, die de ijzeren H-balken van het dak dragen. Op de H-balken zijn kinderbalken en houten betimmering aangebracht. In de beuken is en houten betimmering op balken tegen het plafond bevestigd. De rechthoekige koorafsluiting is aan de achterzijde verlicht door rondboogvensters. De open dakstoel volgt het lezenaarsdak. In het koor en deels in de kerk ligt een supedaneum, waarop centraal een vieringaltaar staat. Boven het altaar staat een houten rechte triomfboog. De sacristie wordt betreden via de rechter zijbeuk.

(Bron: Dr A. Jacobs en Drs. A.A. Wiekart – Kerken na 1940. Inventarisatie en waardenstelling kerkelijke bouwkunst na 1940 –Roermond – Stichting Monumentenhuis Limburg, 2003).

Orgel

In 1968 plaatste Verschueren Orgelbouw (Heythuyzen) in deze kerk een eenmanuaals orgel.

                               Manuaal                                                                            Pedaal

                               Holpijp 8’                              Sesquialter D II                    aangehangen

                               Prestant 4’                            Mixtuur II-III

                               Fluit 2’

Bron: G.M.I.Quaedvlieg – Orgeldocumentatie Limburg (Stadsbibliotheek Maastricht)