Klooster St.-Joseph, Heel
Soort gebouw: | Klooster |
Plaats: | Heel |
Gemeente: | Maasgouw |
Adres: | Rector Driessenstraat 2 |
Postcode: | 6097 AK |
Architect(en): | |
Kunstenaar(s): | |
Huidig gebruik: | Verzorgingscomplex Huize Daelzicht |
Vleugel aan de rector Driessenstraat. Foto: augustus 2008
Ruimtelijke context
Het complex is gelegen in het centrum van Heel op de hoek Rector Driessenstraat-Heerbaan.
Type
F-vormig complex in Neorenaissancestijl met neogotische kapel. Later
Geschiedenis
Het klooster werd in 1908 gesticht voor de verpleging van mannelijke, geestelijk gehandicapte, patiënten. De broeders begonnen hun werk in Heel in de school die de naam Klein-Bethlehem meekreeg en in het kasteel, het latere Sint Anna. Toen het onderkomen daar te klein werd voor het toenemend aantal cliënten werd het landgoed rond villa Daelzicht verworven. In 1909-1910 kwam, onder architectuur van Jos. Seelen (1871-1951) uit Heerlen, de eerste fase van het huidige hoofdgebouw tot stand: de L-vormige instituutsvleugels in een sobere neorenaissance stijl met kenmerkende trapgevels.De eerste steen van de kapel werd gelegd in 1910. De kapel is gewijd aan het H. Hart.Met de bouw van de kapel kreeg het complex een F-vormige plattegrond. Geringe oorlogsschade werd hersteld maar de grote brand van 22 juli 1948 heeft het gebouw een gedaanteverwisseling toegedaan. Alle daken van het gebouw brandden af, de klokkentoren van de kapel stortte door het gewelf en de lagere verdiepingen van het complex hadden veel rook en waterschade opgelopen. De vervaarlijk in de lucht stekende en zo kenmerkende trapgevels van Seelen moesten worden gesloopt. De oude zolderverdieping werd vervangen door een volwaardige verdieping en een minder stijl dak naar een traditionalistisch ontwerp van architect Schinkel uit Sittard. In de kapel waren drie van de zes gewelven ingestort. Ook deze werden onder leiding van Schinkel hersteld. De orgeltribune werd zodanig beschadigd dat deze moest worden vervangen door de huidige. In 1961 vond een uitbreiding van het gebouw plaats met een vleugel waar de arbeidstherapie en een polikliniek werden ondergebracht, met op de verdieping een toneel- en filmzaal. Door deze aanbouw kreeg het complex een E-vorm. Twee jaar later werden nog twee traveeën aangebouwd aan de zijvleugel aan de Heerbaan, in westelijke richting en in stijl met de bestaande zijvleugel. In de loop van de jaren vonden met name in het interieur diverse moderniseringen plaats die te maken hebben met de veranderende inzichten in de zorg en wijzigingen in het gebruik van het gebouw.In 1989 werd het gerestaureerd.
Anno 2015 wordt Huize Sint Joseph afgebroken. De gebrandschilderde ramen in de trappenhuizen zijn verwijderd en opgeslagen. Alles uit het gebouw met enige kunsthistorische betekenis is netjes verwijderd. De figuratieve ramen in de apsis zijn onlangs ook verwijderd en opgeslagen. (Datum 24-04-2015)
Exterieur
Vleugel langs de Heerbaan. Foto: augustus 2008
Kapel. Foto: Sander van Daal.
De kapel is gebouwd in neogotische stijl en heeft een slank klokkentorentje in traditionalistische stijl.
Foto: uit de kroniek van broeder Ivo, archief Daelzicht
Oorspronkelijk was de klokkentoren op de noordwesthoek (zie oude foto uit de kroniek van br. Ivo, archief Daelzicht) en sinds de brand van 1948 op de zuidoosthoek. Bij deze brand gingen alle daken verloren, verdwenen de trapgevels van het kloostergebouw en de trapgevel boven de triomfboog.
Interieur
Zicht op het priesterkoor. Foto: Sander van Daal.
Zicht op de zangtibune. Foto: Sander van Daal.
Het interieur van de kapel is nog in grote mate oorspronkelijk. De inventaris enpolychromie vormen een neogotisch ensemble. De triomfboog is beschilderd door Gerhard Jansen (1878-1956) rond het thema van de lofzang Te Deum Laudamus. De schildering werd na de brand van 1948 overschilderd maar in 1978 weer tevoorschijn gehaald en gerestaureerd. Het hoofdaltaar(1914),de communiebank en de zijaltaren (jaren twintig) en zijn gemaakt in het atelier Ramakers en Zonen in Geleen. De retabels van de zijaltaren gingen verloren bij de brand van 1948. De beelden van Maria met Kind en Sint Jozef (Wilh.Schmitz uit Aken,1909) waren al in huis en zijn er als vervanging geplaatst. De kruisweg (1914) is van Th. Kohl uit Roermond . De beelden van Franciscus van Assisi en Antonius van Padua komen van de Fa. J. Thissen en Zn in Roermond en dateren uit 1925. De gebrandschilderde ramen in het koor werden geplaatst in 1939 door de gebroeders Den Rooijen uit Roermond, naar ontwerp van Henk van de Burgt.
Bronnen: Monumenten in Nederland: Limburg, Waanders Uitgevers Zwolle en Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist en Sander van Daal.
Sloop van Huize St. Joseph. Foto: Sander van Dael, 4 maart 2015.
Foto: Sander van Daal, 15 april 2015