HOME
ZOEKTIPS
LINKS en LITERATUUR
ORGELS
LAATSTE WIJZIGINGEN
OVER ONS
DONATIES


LAATST BIJGEWERKT OP 13-03-2024

Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)

 
Parochie/kerkgemeente: Protestantse Gemeente Maas-Heuvelland
Dekenaat/kerkverband: Protestantse Kerk in Nederland
Soort gebouw: Voormalig klooster, thans deels kerkgebouw
Plaats: Valkenburg
Gemeente: Valkenburg aan de Geul
Wijk: Kern Valkenburg-Meerssen
 
Adres: Oosterweg 1
Postcode: 6301 PX
Coördinaten: x: 186574, y: 319643
 
Eigenaar: Protestantse Gemeente Maas-Heuvelland
Rijksmonumentennummer: 507264 code 6301PX-00002-01
Kadastrale gegevens: Valkenburg B/1493; B/1898/A2; B/1898/A1
Bouwpastoor/bouwpredikant: Ds. J. Stoffels
 
Architect(en):
 
Kunstenaar(s):
 
Huidig gebruik: Protestantse Gemeentekern Valkenburg-Meerssen

Het rechtergedeelte is als kerkgebouw in gebruik bij de protestantse gemeente van Valkenburg-Houthem (Bron: Na Duisternis Licht / T.L. Korporaal)

Redengevende omschrijving Rijksdienst voor de Monumentenzorg

Inleiding

Met elementen van Neo-Gotiek in 1883 in opdracht van de Franciscanessen naar een ontwerp van architect B. von Fisenne uit Meerssen gebouwd KLOOSTER. De kloosterkapel werd in 1886 gebouwd en de noordvleugel in 1890.

Oostingang van de noordvleugel. Foto: mei 2010

Het klooster is gesitueerd aan de Oosterweg. De gebouwen op het voorterrein dateren van recentere datum en zijn uitgesloten van bescherming.

Omschrijving:

Het klooster heeft een in lengte- en dwarsrichting geplaatste L-vormige plattegrond telt twee, deels drie bouwlagen en wordt afgedekt met schilddaken en zadeldaken met leien en pannen. Het toegepaste bouwmateriaal is mergel.

Oostzijde. Foto: mei 2010

Het oudste kloostergedeelte uit 1883 telt drie bouwlagen. Rechthoekige houten vensters, deels met glas-in-lood bovenlichten. Waterlijsten in hardsteen. Houten gootconsoles. Topgevelachtige dakkapellen met zadeldaken. In de achtergevel een uitbouw met frontgevel uitlopend in een topgevel met hierin een beeld van Sint Franciscus onder een baldakijn. In deze uitbouw een entree van recentere datum.

De voormalige kloosterkapel dateert uit 1886, telt een bouwlaag en wordt afgdekt met een schilddak bekroond met een klokkentorentje met naaldspits. Spitsboogvormige glas-in-lood vensters met mergeltracering. Entree in de linkerzijgevel. Kleine dakkapellen met leien dakjes en zinken nokpionnen. Smeedijzeren muurankers.

De noordvleugel van het vml. kloostergedeelte dateert uit 1890 en telt twee bouwlagen en een souterrainverdieping. Waterlijsten. Houten gootconsoles. Dakkapellen.

Nordvleugel en kapel. Foto: mei 2010

Het INTERIEUR van klooster en kloosterkapel is van recentere datum en niet beschermenswaardig.

Zicht op het liturgisch centrum. Foto: mei 2010

Zicht naar achteren. Foto: mei 2010

Waardering:

Het voormalig klooster van de Franciscanessen is van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van geestelijke ontwikkeling, tevens is het klooster een voorbeeld van een zgn. "Kulturkampf"-klooster. Het voormalig klooster bezit architectuurhistorische waarden wegens het bijzondere belang voor de bovenregionale geschiedenis van de architectuur, wegens de esthetische kwaliteiten van het ontwerp en het gebruik van mergel als bouwmateriaal. Ensemblewaarde ontleent het voormalig klooster aan de situering en daarmee van betekenis voor het aanzien van dit deel van Valkenburg aan de Geul. Het voormalig klooster is tenslotte van algemeen belang op grond van de architectonische gaafheid van het exterieur en de architectuurhistorische zeldzaamheid.

(Datum: 29-05-1997).

Type

Het voormalig franciscanessenklooster is een fors drielaags mergelstenen complex. Het is L-vormig en opgebouwd in neogotische stijl.

Kapel. Foto: mei 2010

Bouwgeschiedenis

 Foto: januari 2006

Het hoofdgebouw werd in 1883 gebouwd naar plannen van B. von Fisenne. De kloosterkapel dateert uit 1886, het zusterhuis uit 1890-'91. Toen de francicanessen van de H. Joseph vertrokken werd een deel van de kloostergebouwen gesloopt. Sinds 1961 doet de kapel dienst als Hervormde kerk.

Bron: Monumenten in Nederland: Limburg, Waanders Uitgevers, Zwolle en Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist.

Verdere geschiedenis

T.L. Korporaal schrijft in zijn boek: Na Duisternis Licht (zie literatuur) het volgende.

Op 30 november 1964 zond de Kerkvoogdij van Valkenburg-Meerssen aan de Kerkvoogdijkamer van het Provinciaal College van Toezicht een brief, waarbij men een kopie meezond van een brief van het Gemeentebestuur van Valkenburg-Houthem, waarin de kapel van een voormalig kloostercomplex voor 50.000 gulden aan de hervormde Gemeente werd aangeboden. Het klooster werd in 1886 gebouwd  als onderkomen voor de zusters van de Congregatie der Franciscanessen van de H. Joseph. De gemeente hield de kerkdiensten inmiddels in een bioscoop en het jaar daarvoor werd een danszaal gehuurd. De kerkvoogdij voelde wel voor dit aanbod van de burgelijke gemeente en legde een en ander voor aan het Provinciale College van Toezicht. De ruimte van 14 m. breed en 25 m. lang zou na een interne verbouwing plaats kunnen bieden aan ca. 500 personen. Op 4 februari 1965 verleende dit College in principe toestemming tot aankoop en verwachtte verdere  verbouwplannen en een financieel dekkingsplan. Architect Ir. Dingemans uit Maastricht werkte het plan uit. Met het geheel was een bedrag van 300.000 gulden gemoeid. In een dienst op 10 september 1967, waarin Ds. J. Stoffels voorging, werd het gebouw officieel in gebruik genomen en kreeg het de naam 'Kloosterkerk'. In 1981 onderging het gebouw een grondige opknapbeurt en werd het beter toegankelijk gemaakt voor invaliden (o.a. lift en oprit). De her-ingebruikname van de kerk vond plaats op 16 mei 1982. in de kerk bevindt zich een fraai glas-in-loodraam van Anneke van Oyen-Corporaal. Hierin zijn in abstracte vormen weergegeven de elementen van doop en avondmaal.  Tot zover T.L. Korporaal.

In 3 fasen werd het kerkgebouw in 2008/2009 opnieuw ingericht. De houten vloeren werden vervangen door tegels waaronder vloerverwarming, er kwam een nieuwe toiletgroep, een nieuwe kindernevendienstruimte en in de kerkzaal werd een glaswand geplaatst als afscheiding voor een multifunctionele ruimte. Alle installaties werden vernieuwd, waarbij ook een ringleiding voor slechthorenden werd voorzien. De gehele kerkaccomodatie kwam aldus op de begane grond. De bovenverdieping is momenteel (2010) buiten gebruik. Bron: Gijs Kieft, mei 2010.

Glaswand, waarachter de multifunctionele ruimte is ingericht. Foto: mei 2010

Orgel

In 1891 werd in de toen in gebruik genomen eigen kerk een “fraai orgel” geplaatst “door de Wed.Boer te ’s-Gravenhage ons op de meest welwillende wijze, voor geringen prijs aangeboden”; nadien werd dit orgel vervangen door een “niet al te best harmonium”; dit kon in 1954 vervangen worden door een door Koch (Apeldoorn) geleverd tweemanuaals orgel; dit werd in 1967 overgebracht naar het toen in gebruik genomen nieuwe onderkomen in de vm.Kloosterkerk.

Hoofdwerk                           Positief                                 Pedaal

Prestant 8’                           Salicionaal 8’                        Subbas 16’

Roerfluit 8’                           Celeste 8’

Prestant 4’                           Fluit 4’

Mixtuur II                             Woudfluit 2’

Bron: G.M.I.Quaedvlieg – Orgeldocumentatie Limburg (Stadsbibliotheek Maastricht)

Foto: mei 2010

Vanwege de slechte staat, waarbij steeds weer dure reparaties uitgevoerd moesten worden, werd dit orgel uit de kerk verwijderd; het orgelfront werd gehandhaafd waarachter de luisprekers van het vervangende digitale Johannusorgel zijn geplaatst. Bron: Gijs Kieft, mei 2010.

Wandelingen langs heilige huizen in Valkenburg

Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)
Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)
Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)
Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)
Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)
Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)
Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)
Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)
Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)
Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)
Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)
Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)
Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)
Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)
Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)
Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)
Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)
Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)
Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)
Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)
Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)
Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)
Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)
Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)
Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)
Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)
Kloosterkerk (kapel voormalig Franciscanessenklooster)