Klooster Mariadal (voormalig)

Foto: Thomas Joosten, augustus 2007

Redengevende omschrijving Rijksdienst voor de Monumentenzorg

Inleiding

Het klooster Mariadal of "Klein Marienthal" werd einde 19de eeuw ten tijde van de Kulturkampf door Duitse zusters gesticht. Het was tot 1982 het enige klooster van de Dominacanessen van de Tweede Orde (contemplatieven) in Nederland. De bouwgeschiedenis begint omstreeks 1881 met een verblijfsvleugel en kloosterkapel (noordzijde). In 1889 wordt de rectoraatswoning gebouwd in het verlengde van de kloosterkapel. In 1902 wordt haaks  op de bestaande vleugel in oostelijke richting de grote buitenkapel gebouwd naar ontwerp van architect Baeten uit Roermond. De buitenkapel was ook bedoeld voor plaatselijke dorpsgemeenschap. De zuid-, west- en een gedeelte van de noordvleugel dateren eveneens van omstreeks 1900. Aan de zuidzijde staat de voormalige kloosterboerderij : deze is in 1982 ingrijpend verbouwd en blijft buiten de bescherming. 

Omschrijving

 Foto: Thomas Joosten, augustus 2007

Kloostergebouw bestaande uit vier vleugels in carrévorm met twee kloosterkapellen. Het toegepaste bouwmateriaal is baksteen en natuursteen. De zadeldaken zijn met leien gedekt. De BUITENKAPEL dateert uit 1902 en werd gebouwd naar ontwerp van architect Baeten uit Roermond. Entreepartij straatzijde met kerkdeuren met smeedijzeren beslag; spitsboogvormig bovenlicht met tracering. Hoog driedelig glas in lood raam aan bovenzijde kerkdeur. Topgevel met spitsboogvormige spaarvelden; steunberen. Zijgevels met hoge glas-in-lood ramen tussen steunberen. Zadeldak met leien en  klokkentorentje. Interieur met orgeltribune voorzien van nieuwe leuning. kapelvloer vernieuwd omstreks 1990; plafond met kruisribgewelven; lisenen in de zijwanden met pilasters en acanthusbekroning;  in de kopgevel aan de binnenhofzijde een groot glas-in-lood raam naar ontwerp van F. Nicolas uit 1907. Deze gevel van de kapel heeft een trapgevel.
 
De OUDE KAPEL dateert uit 1882: exterieur met spitsboogvormige glas in lood ramen met tracering in baksteen. Zadeldak met leien; dakruiter; kleine dakkapellen.

De RECTORAATSWONING dateert uit 1889 en werd gebouwd in de stijl van de Hollandse Neorenaissance. Voorgevel met deur en vensters met  hardstenen dorpels;  speklagen. Interieur met zogenoemde bisschopskamer met stuc rozet en schouw met marmeren haardlijst; trappenhuis met autentieke plavuizenvloer en houten trap met spijlen.

KLOOSTERVLEUGEL ZUIDZIJDE Exterieur: hoge kloostermuur met ezelsrug; gevels met kruiskozijnnen; hardstenen dorpels; dakkapellen. In de topgevel spitsboogvormige spaarvelden. Ingangspartij is omstreeks 1990 vernieuwd; interieur is qua structuur grotendeels in tact. De rondlopende kloostergang met plafond met kruisgewelven; in de wanden aan de binnenhof glas-in-lood ramen; authentieke paneeldeuren.

KLOOSTERVLEUGEL WESTZIJDE Exterieur met verbouwingssporen; twee torenvormige uitbouwen. Interieur vrijwel identiek aan zuidvleugel.

KLOOSTERVLEUGEL NOORDZIJDE Een groot deel van deze vleugel is intern verbouwd tot appartementen: hiervoor is de oorspronkelijke indeling aangepast; sommige tussenmuren zijn verwijderd. De kloostergang loopt in dit bouwdeel niet meer verder; wel zijn de kruisgewelven nog aanwezig . De structuur van deze vleugel is op hoofdlijnen in tact. 

Waardering  Het voormalige klooster Mariadal is van algemeen belang vanwege het geheel van navolgende waarden. Het voormalig klooster Mariadal is van cultuurhistorisch belang als voorbeeld van klooster voor zusters Dominicanessen en daarmee van belang voor de religieuze geschiedenis. De architectuurhistorische waarden worden bepaald door de geornamenteerde rijke baksteenarchitectuur, de bouwstijl, de betrokkenheid van architect Baeten en de kwaliteit van het exterieur en delen van het interieur. Het Klooster Mariadal werd destijds gebouwd op geruime afstand van de stad, waardoor er een min of meer gesloten leefgemeenschap werd gecreëerd. Dit maakt de situering langs de Schoolweg van belang. Het Klooster Mariadal is in redelijk hoge mate gaaf bewaard gebleven en is in cultuurhistorisch en typologisch opzicht zeldzaam. Als voorbeeld van een Kulturkampfklooster bezit Mariadal religieus-historische waarde.                

Datum: 03-02-2003