Gertrudis

 Foto: Luc Jakobs, april 2006

Type

Driebeukige kerk met driezijdig gesloten koor en een toren van twee geledingen met een ingesnoerde spits.

Bouwgeschiedenis

Foto: Luc Jakobs, april 2006

Volgens de overlevering stond in de Romeinse tijd tegenover het 'castellum Menapiorum', volgens de legende het oude Kessel, een wachthuisje voor soldaten. Het lag in de Zandbergen, op Beesels grondgebied en men kon het langs de oude Keulse weg goed bereiken. De overlevering vertelt van dit wachthuis, dat het gedurende de prediking van de H. Willibrord en Lambertus in een Christentempel werd veranderd en dat de H. Plechelmus er verschillende malen Mis gelezen zou hebben. Sedert onheuglijke tijden is de kapel toegewijd aan St. Lambertus. Tot in de 14e eeuw toe bleef de Lambertuskapel het bedehuis van Beesel en het kerkelijk zowel als het burgerlijk onder deze plaats behorende Reuver. De eerste parochiekerk, toegewijd aan de H. Gertrudis wordt aangetroffen in de registers der parochies (1400) van het landdekenaat Wassenberg. De pastoor had de verplichting elk jaar op het feest van St. Lambertus in diens kapel een heilige Mis te laten lezen en er te doen preken. Dat geschiedde ook tot 1793, de tijd van de Franse revolutie. Pastoor Van der Ouder Aa geeft in 1669 voor zijn parochie 400 communicanten op. In 1840 werd de eerste kerk afgebroken, want ze moest plaats maken voor een grotere in de zogenaamde waterstaatsstijl. Deze verdween in 1926 op haar beurt om vervangen te worden door de huidige kerk naar plannen van C. Franssen. De in 1944 beschadigde kerk werd hersteld in 1947. De herbouw van de kerktoren dateert uit 1958 (J. Franssen).

Bron: De verwoeste kerken in Limburg / A. van Rijswijck, pr. - 1946

In de kerk wordt een museum ingericht. Zie https://museumbeesel.nl/

Oude kerklocatie. Foto: Har Kuijpers, juli 2004

De locatie van de voormalige kerk is een Archeologisch Monument.

De bijbehorende beschrijving luidt: (Bron: http//www.kich.nl)

Complexen

Complextypen   Begindatering   Einddatering   Kerk   Middeleeuwen laat A: 1050 - 1250 nC   Nieuwe tijd B: 1650 - 1850 nC

Beschrijving

Terrein met resten van een kerk uit de late middeleeuwen. Op het Oude Kerkhof liggen de resten van de voormalige parochiekerk van Beesel die mogelijk in de 12e eeuw is gebouwd en in 1840 is gesloopt. De kerk is in 1829 nog ingemeten. Het oude kerkhof, nog vol met graven, ligt op een heuvel omgeven door een muur. Het vermoeden bestond dat de oude kerk tot de Middeleeuwse kern van Beesel behoorde en dat in de omgeving ervan nog resten van (vroeg-)Middeleeuwse bewoning te vinden zijn. In 1997 vond een proefonderzoek plaats (Waarneming 33808). Aangetroffen werden muurresten van een kerk (koor op het NO gericht) die teruggaat tot de 12e eeuw (Romaans zaalkerkje). Bij de aanleg van graven op het aangrenzende Nieuwe Kerkhof zijn nooit archeologische resten gevonden. Ze zijn er ook niet te verwachten, afgaande op oude kaarten en de overstromingsgevoelige locatie.

Exterieur

Foto: Luc Jakobs, april 2006

Interieur

Foto: Luc Jakobs, april 2006

Foto: Sander van Daal, januari 2009

Het atelier J.W. Ramakers & Zonen maakte voor deze kerk:

1885 St. Barbara-altaar (zonder beeld, beeld vervaardigd door J. Thissen)
1887 O.L.V. altaar
1937 H. Hartbeeld (voor de kerk) Het beeld is in de 2e Wereldoorlog verloren gegaan. In 1946 vervangen door een nieuwe. Gesigneerd Leo Jungblut Bilthoven.

Orgel

Huidige orgel werd in 1956 gebouwd door Verschueren Orgelbouw (Heythuyzen).

hoofdwerk                            zwelwerk                                pedaal

Prestant 8’                            Tolkaan 8’                            Subbas 16’

Roerfluit 8’                            Bourdon 8’                            Prestant 8’

Octaaf 4’                               Zing.prestant 4’                    Schalmei 4’

Blokfluit 4’                             Speelfluit 4’

Quint 2 2/3’                          Nasard 2 2/3’

Octaaf 2’                               Nachthoorn 2’

Mixtuur IV                             Cimbel II

Cornet D V                            Dulciaan 8’

Trompet B/D 8’

Bron: G.M.I.Quaedvlieg – Orgeldocumentatie Limburg (Stadsbibliotheek Maastricht).