Martinus

Foto: Sander van Daal, 2008

Redengevende omschrijving Rijksdienst voor de Monumentenzorg

R.K. KERK; TOREN XIV; gotisch koor 1626. Dwars tussen koor en toren een driebeukig schip uit 1920. Eenklaviers orgel, in 1818 gemaakt door J. Binvignat. Eiken balustrade van de orgelgalerij XVII A. Gebeeldhouwde zerk van Walther van Hoensbroek, 1631. Grafzerk van Carle Suchen, 1653. Zes grafkruisen, XVII. (Datum: 10-05-1966)

Kerkhofmuur: Inleiding       

De R.K. Sint Martinuskerk te Geulle geniet reeds rijksbescherming ( Monumentnummer 28476). De kerk en het kerkhof worden omsloten door een lage baksteen KERKHOFMUUR. Het geheel dateert van ca. 1890.

Omschrijving

De muur is samengesteld uit tweeëntwintig traveeën varieërend van 1 meter hoogte en 6 tot 9 lagen metselwerk van grote baksteen, met aan de bovenzijde een ezelsrug, tot 1.20 meter en 16 lagen, afgedekt door een hardstenen afdekplaat voor de pylonen; op de ezelsrug en tussen de pylonen ijzeren hekwerken in verschillende patronen.  Deze kerkhofmuur met hekwerk is onlosmakelijk verbonden met de kerk en het omliggende kerkhof.

Waardering

Deze kerkhofmuur bezit architectuurhistorische waarde vanwege de relatie met de R.K. Sint Martinuskerk en het omliggende kerkhof, en ensemblewaarde wegens de bijzondere betekenis van deze kerkhofmuur met kerkhof en kerkgebouw voor het aanzien van de kern Geulle aan de Maas. Thans wordt voorgesteld deze kerkhofmuur voor te dragen voor rijksbescherming.  (Datum: 12-03-1997).        

Bouwgeschiedenis

De toren dateert uit de 14e eeuw, het koor uit 1926. Het middenschip uit 1919 is van de Architect J.H.H. Groenendael te Maastricht.

Van 1664 tot 1806 (andere bron: 1820) was deze kerk als Dorpskerk van Geul onder het "Simultaneum" in gezamenlijk gebruik van de Rooms-Katholieke parochie H. Martinus en de toenmalige Hervormde (Gereformeerde) Gemeente Geul. Als Hervormde kerk was zij ook de toevlucht voor de Protestanten in het aan de overzijde van de Maas gelegen land van Rekem. In 1806 werd de toe nog ca. 30 leden tellende Hervormde Gemeente Geul samengevoegd met Beek. Later werden de Protestantse diensten in Geul gestaakt en het Simultaneum opgeheven; de burgerlijke gemeente Geul droeg het gebouw in eigendom over aan de RK parochie. Bron: Protestants Beek / Wim Hoogstraten

Exterieur

Foto: november 2005

Interieur

Foto: Sander van Daal, 2008. Het orgel op de foto is inmiddels weer boven, miden op het oksaal geplaatst. (Bron: Jo Canten, Sittard.)

Raam met H. Familie uit het atelier van F. Nicolas. Foto: Harry Vrancken, Sweikhuisen, 2007

De ramen zijn in 2001/2002 gerestaureerd en in oude glorie hersteld door Atelier Hagemeijer Tilburg

In de kerk zijn, naast ramen uit het atelier van F. Nicolas,  drie wandschilderingen uit ca. 1952 van de hand van Eugène Laudy te bewonderen.

Atelier J.W. Ramakers & Zonen maakte voor deze kerk:

1891 hoofdaltaar
1924 O.L.V. altaar
1930 H. Martinusaltaar

Orgel

In 1818 besloot het gemeentebestuur door Binvignat (Maastricht) in deze kerk “eenen orgel” te doen plaatsen “tot Lof en Luyster van de beijde godsdiensten dewelke in de gemeinde kerk van Geulle sullen geschieden, zowel voor de gereformeerden als de Roomse gezinden”; bij de bouw werd gebruik ge-maakt van een ouder orgel, dat aangepast werd aan de gewenste omvang en dispositie; het werd nadien door Vermeulen (Weert) gewijzigd en in 1920 door Pereboom (Maastricht) overgebracht naar de nieuwe kerk; in 1977 werd het door Verschueren Orgelbouw (Heythuyzen) andermaal verplaatst en gerestaureerd; in de pers werd vooral op deze verplaatsing fel gereageerd; er werd zelfs een vergelijking gemaakt met “een Mountiesshow of een echte discobar”.

                               Manuaal                                                                          Pedaal

                               Montre D 8’                           Doublette 2’                       aangehangen

                               Bourdon 8’                            Sesquialter II

                               Prestant 4’                            Fourniture IV

                               Flûte 4’                                  Cornet D III

                               Nasard 3’                              Trompette B/D 8’

(literatuur: Het historische orgel in Nederland, deel IV, blz. 342)

Bron: G.M.I.Quaedvlieg – Orgeldocumentatie Limburg (Stadsbibliotheek Maastricht)