Foto: augustus 2005

Redengevende omschrijving Rijksdienst voor de Monumentenzorg

Toren van mergel, XIXd met oudere resten. Schip dwars op de oorspronkelijke kerkas, 1923. Driezijdig gesloten koor van mergel, XIX. In het koor resten van muurschilderingen, XIV A, met rankwerk en o.a. passievoorstellingen. Neogotische preekstoel, 1872 vervaardigd door de beeldhouwer Hacking. Orgel met Hoofdwerk en Nevenwerk, in 1879 gemaakt door Pereboom en Leyser. Met galerij van pl.m. 1800. Tegen de voorgevel een crucifix van pl.m. 1800. Tegen de toren 2 grafstenen, 1816 en 1843. Vijf grafkruisen, 1615, 1645, 1647, 1660 en 1816. Twee credens-tafels (Lod.XV). Communiebank 19e eeuws eiken houtsnijwerk. Klokkenstoel met gelui bestaande uit een klok van J. Perrin Drouot, 1817, diam. 105 cm en een moderne klok. Mechanisch torenuurwerk, B. Eijsbouts, 1951, is buiten gebruik gesteld. Aan de mergelstenen toren zitten resten van zonnewijzers, die voor een deel middeleeuws kunnen zijn. (Datum: 21-02-1967)

Ruimtelijke context

De Margaritakerk ligt in het centrum van Margraten. Rechts ervan en erachter ligt het kerkhof, links liggen parkeerplaatsen en, gescheiden door een weg, een plein.

Type

Eenbeukige kerk met twee koren en een middeleeuwse toren op plint met ingesnoerde spits. Het oude middeleeuwse koor staat als een kapel dwars tegen de vierde travee van de kerk, die in 1922-'28 werd gebouwd.

Bouwgeschiedenis

De kerk wordt al genoemd in een charter van 1262. Van de kerk uit die tijd resteert nog een deel van de westelijke schipmuur. Daartegen werd in de 14e eeuw een toren aangebouwd. Deze toren kreeg bij een herstel in 1617 onder Frans van Eynatten, pandheer van Neubourg, een mergelstenen omklamping en een nieuwe spits. Het driezijdig gesloten, mergelstenen koor werd eind 15e eeuw gebouwd in laat-gotische vormen. Bij het Tractaat van 1661 kwam Margraten definitief aan de Verenigde Nederlanden wat betekende dat de de missen vanaf toen voornamelijk in een kapel in Scheulder werden gelezen, die op Spaans grondgebied lag.

In de eerste helft van 19e eeuw is het toenmalige eenbeukige schip vervangen door een driebeukige aanleg. In 1921 heeft men dit oude schip afgebroken en werd in de periode 1922-'28 dwars op de oude kerkas een nieuwe mergelstenen kerk gebouwd op een plint van kunradersteen. Ontwerper was A. Boosten. Deze kerk heeft een rondgesloten koor met kooromgang en een ingangsportaal.

Een gedenksteen geeft de jaartallen aan van de bouw van de kerk. Foto: augustus 2005

Exterieur

Middeleeuwse koor met 5/8 sluiting en laat-gotische ramen, dat als kapel tegen de nieuwe kerk staat. Foto: augustus 2005

Rondgesloten absis met de romaniserende raambogen op plint van kunradersteen. Foto: augustus 2005

De kerk is gebouwd op een plint van kunradersteen, met daarop regelmatig gezaagde mergelblokken en is gedekt met leien.

De kerk van Boosten bestaat in plattegrond uit een breed eenbeukig schip van vier traveeën met een halfrond gesloten koor en lage kooromgang. Het schip wordt voorafgegaan door een iets smaller en lager portaal met nevenruimtes. Het vierde travee wordt links geflankeerd door de middeleeuwse toren en rechts door de middeleeuwse koorpartij. De breedte van het huidige schip is gelijk een de lengte van het vroegere schip.

Interieur

 Oude koor. Foto: maart 2007

Het interieur van het oude 15e-eeuwse koor wordt gedekt door een net- en stergewelf. Op deze gewelven, de koormuren en de triomfboog bevinden zich nog fragmenten van schilderingen uit het laatste kwart van de 15e eeuw. De schilderingen op de nieuwe triomboog en de gebrandschilderde ramen zijn van Harrie Schoonbrood en dateren uit 1934-'35.

Glas-in-loodraam van H. Schoonbrood (1934-'35). Foto: juli 2006

Door het toepassen van een betonskelet-constructie kon Boosten voor de nieuwe kerk een grote ongedeelde ruimte creeëren met onbelemmerd zicht op het altaar. De schipbreedte is overspannen door een geraamte van in beton uitgevoerde gordelbogen, die samen met een gestuct tongewelf een geheel vormen.

Zicht op het koor Boosten. Foto: maart 2007

Zicht op de zangtribune (Boosten). Foto: maart 2007

Orgel

In 1840 plaatste van Dinter (Tegelen) in deze kerk een orgel “juist aan die van Schin op Geul gelijk”; vanwege “het repareren en eeuwigdurend repareren van het orgel” werd dit in 1879 vervangen door het huidige orgel, gebouwd door Pereboom & Leijser (Maastricht) en in 1992 gerestaureerd door Verschueren Orgelbouw (Heythuyzen)

 

Bron : G.M.I.Quaedvlieg – Orgeldocumentatie Limburg (Stadsbibliotheek Maastricht)

Dispositie

Manuaal I Postif'                          Manuel II, Grand' Orgue                           Pédale  

Bourdon      8'                              Montre       8'                                            aangehangen    

Salicionaal  8'                               Prestant    4'

Flute           4'                               Bourdon     16'

                                                    Bourdon     8'

                                                    Mélophone 8'

                                                    Doublette   2'

                                                    Trompette   8'

Orgelgalerij

Ballustrade in Lodewijk XVI-stijl, herbruikt materiaal, 1841. Materiaal afkomstig van de oude tribune tegen de torenmuur, waarschijnlijk al in gebruik bij het Van Dinter-orgel van 1841.

Bronnen:

Monumenten in Nederland: Limburg / Waanders Uitgevers Zwolle en Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist

De Nederlandse Monumenten van Geschiedenis en Kunst. De Provincie Limburg /Zuid-Limburg Derde aflevering: Margraten, Mheer en Noorbeek, A.G. Schulte - Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist en Waanders Uitgevers, Zwolle, 1991. ISBN 90-6630-248-8 geb.