Kapel de Hoeksteen (Mondriaan)

Tekst: Thur Borgers

Ruimtelijke context:

De kapel is onderdeel van de GGZ-kliniek Mondriaan, locatie Vijverdal, aan de Noordoost rand van Maastricht.

Type

Bakstenen kapel met in beton gegoten binnenmuren.

Geschiedenis

De kapel is in 1972 gebouwd als devotiekapel voor het toenmalige Psycho Medisch Streekcentrum Vijverdal. In 1993 werd de devotiekapel uitgebreid met een schip en wordt sindsdien ook gebruikt als liturgische ruimte voor vieringen. Atnan el Mekki was betrokken bij het ontwerp van de kapel.

De kapel is te bereiken via de hoofdingang van het gebouw aan de Vijverdalseweg 1 en is dag en nacht open.

Exterieur

De kapel is gebouwd in de vorm van de boeg van een schip.

Interieur

Foto: Thur Borgers

In de kapel is het laatste werk van de op 21 maart 1972 overleden kunstschilder Aad de Haas te bezichtigen. Het is letterlijk zijn Unvollendete. In de absis heeft de Haas muurschilderingen aangebracht met o.a. twee grote engelen (overdekt met ogen naar de visie van de profeet Ezechiël). De engelen vergezellen een groot middeleeuws (14^e eeuw) Maaslands kruis. Aan de westwand van de bijbouw hangt een groot werk van Henri Jonas (‘Het leven van Jezus’). De glas-in-lood ramen aan de Noordwand zijn gemaakt naar een ontwerp van Eric Wijnands. Jo Sijen maakte het verplaatsbaar altaar met granieten blad. Ook zijn er werken te zien van Kees van der Vossen (tabernakel), Frans Timmermans (‘Madonna met kind’) en Jan van Helden (originele linosnedes van enkele kruiswegstaties). Daarnaast zijn er permanente kunstwerken aangebracht van patiënten (waaronder een kruisweg, kersttriptiek en piëta van Leo Dortants en een wijwaterbak van P. Peerlings. Ook zijn er wisselende kunstwerken van patiënten en ex-patiënten te zien.

Orgel

Er is geen pijporgel aanwezig, maar een klassiek geregistreed electronisch orgel: De ahlborn Hymnus IV, met twee 5-oktaafs manualen (1998)

Kunstwerken in kapel

1.     De wandschildering van Aad de Haas (1971)

Veelogige, bloemen brengende engelen (vgl. Ezechiël) op geel fond. Foto: Thur Borgers

Foto: Thur Borgers

De lijst versierd met bloemen en vogels.

De lijst (decor) rond Maria-ikoon.

2.     ‘Madonna met Kind’ bronzen beeld van Frans Timmermans

 Een zgn. Theotokos (= De God-barende: Oud-Christelijke titel van Maria). Kenmerkend is de ‘orante-houding’ (oud-Griekse en vroeg-Christelijke gebedshouding) en het kind ‘en face’.

3.     Tabernakel  van Cees van de Vossen (1973)

Het tabernakel hoorde oorspronkelijk bij een roestvrijstalen altaartafel en roestvrijstalen decor rondom de ingang.

4.     ‘Christus aan het kruis’ Maaslands kruis (14^e eeuw)

Een eikenhouten crucifix met resten van de oude polychromie. De top van het kruishout, dat 2,31 meter hoog en 1,98 meter breed is, is vernieuwd. Dit kruishout is aan de uiteinden van vierpassen voorzien.

Het corpus van dit kruisbeeld is 1,84 hoog.

Het kruisbeeld is van de Maaslandse School en dateert uit het begin van de 14^e eeuw.

Het is afkomstig uit het voormalige klooster Calvarienberg te Maastricht.

5.     ‘Leven van Jezus’ van Henri Jonas (in bruikleen)

6.     Altaar van Jo Sijen (1994)

Verplaatsbaar altaar met granieten blad. Rondom het altaar staat in de vloer gehouwen: ‘Treedt toe tot de uitverkoren en kostbare hoeksteen, tot hem de levende steen en voeg uzelf als levende steen toe.’

7.     ‘Ave Maria’ wandkleed van Maureen Tillie (1994)

8.     ‘Piëta/Onze Lieve Vrouw van Smarten’ van Leo Dortants

 Na de kruisafname neemt Maria haar dode Zoon op haar schoot

9.     ‘Kersttriptiek’ van Leo Dortants

Drieluik met geboorte (midden), de Herders (links) en Koningen (rechts)

10.  ‘Kruisweg in 15 staties’ van Leo Dortants (zie foto's)

11.  ‘Wijwaterbak’ van P. Peerlings

Middenstuk, foto René Rila

Drieluik.

Links: Mozes slaat water uit de rots (Exodus 17)

Midden: Jezus en de Samaritaanse aan de waterput (Johannes 4)

Rechts: Sint Servaas slaat een waterbron te Maastricht-Biesland en ontvangt de hemelsleutel.

12.  ‘De Goede Herder’ van Leo Dortants (in vitrine)

13.  Tekstfragment in bronzen letters op Corten-staal van André Delisssen

       ‘Mijn naam is zwak maar het zwakke zou onsterfelijk zijn, heb ik gehoord.’

14.  ‘De Goede Herder’ van René Rila

Foto: René Rila