Anna

Foto: mei 2006

De Annakerk staat goed zichtbaar op de kruising van twee doorgaande wegen. Hoewel de kerk geen toren heeft, markeert zij het kruispunt.

Type

De niet-georiënteerde kruisbasiliek is opgetrokken in mergel en heeft een plat dak. De axiale bankenopstelling is zeer breed door de ruimte opgesteld.

Bouwgeschiedenis

Noodkerk

In 1955 werd de parochie gesticht als onderdeel van de nieuwbouwwijk, die gestalte moest krijgen langs de Bilserbaan. In het ontwerp kwam de Via Regia als wijkdoorsnijdend element, die de overheersende positie van de Bilserbaan geheel zou overvleugelen. De kersverse bouwpastoor L.M.J.H. Claessens startte in 1956 met een noodkerk aan de Bilserbaan. Ervaring met het bouwkapelaanschap had Claessens reeds opgedaan in Huls. Hier bouwde hij een zaalkerk met halverwege een toren met de hoofdingang. De helft van het gebouw was in gebruik als kerk, de andere helft fungeerde als klaslokalen. Achter het altaar waren de ruimtes door een schuifwand van elkaar gescheiden. De titel Anna was gekozen vanwege het Annadal, waarin de kerk was gelegen en nabijgelegen ziekenhuis met dezelfde naam. Bovendien werd de naam van de moeder van Maria in de Mariastad Maastricht wel zeer passend geacht. De wijk moest toen nog grotendeels gebouwd worden. In het stedebouwkundig plan was al ruimte gereserveerd voor de definitieve kerk, samen met een grootse opzet van scholen en andere voorzieningen. Maar in 1957 werden de bouwplannen vertraagd, waardoor ook de noodzaak van een kerk op deze plaats ter discussie kwam. Vicaris-generaal Van Odijk vroeg zich zelfs af, of een grotere parochie in Belfort niet een verstandiger keuze zou zijn. Onderwijl begon de parochie goed te draaien; vanuit de moederparochie, H. Lambertus, kwamen op zondag zoveel mensen naar de noodkerk, dat er te weinig plaats overbleef voor de eigen parochianen. Omdat de bouwactiviteiten eveneens weer werden opgepakt, kwam het besluit door te gaan met deze parochie. Na het gereedkomen van de huidige kerk werd de noodkerk geschikt gemaakt als parochiezaal. In 1975 werd de grond verkocht aan een aannemer, die het gebouw sloopte.

Huidige kerk

Theo Boosten had al vanaf 1956 contact met de pastoor, omdat hij in de parochie woonde.  Boosten leverde reeds in 1961 een plan. Nog in hetzelfde jaar kreeg het iets gewijzigde plan goedkeuring. In 1962 werd de bouw gegund aan P. Smeets uit Meerssen. De eerste steen werd gelegd op 14 juli 1963 door mgr. P. van Odijk. De kerk werd feestelijk in gebruik genomen op 17 juli 1964 in aanwezigheid van deken mgr. P.J.H. Jenniskens. In de kerk werd een liturgische nieuwigheid toegepast. In de rechterzijbeuk werden biechtstoelen gebouwd, die meer weg hebben van spreekkamers. Eén van de kamers is zo groot, dat er ruimte is voor een tafel en twee stoelen, zodat een echte biechtspreekkamer ontstond. Een tweede eigenaardigheid was de plaatsing van het sacramentsaltaar op de trappen van het priesterkoor en het vieringaltaar daar achter. Zo kwam de tabernakel tussen de priester en het volk in te staan, zoals Boosten al eerder deed in de Christus Koningkerk te Venray. De ambitieuze bouwplannen voor de omgeving bleken niet door te gaan. Het Groene Kruis gebouw staat aan de andere kant van het plein en de scholen zijn nooit gebouwd. Bovendien is het ontwerp van de wijk niet teruggekeerd in de parochiegrenzen, zodat het grondgebied nog steeds een vreemde lappendeken is. Wel kwam de pastorie naar ontwerp van Boosten, in 1967 gereed. Bovendien bleek de kerk goed bereikbaar, zodat veel (oud-)Maastrichtenaren vanuit België nog steeds hier ter kerke gaan. De goede accoustiek bleek zeer geschikt voor concerten, zodat de kerk ook daarvoor benut wordt.

Veranderingen

Het vieringaltaar, het sacramentsaltaar en het supedaneum werden voor 1978 verwijderd en vervangen door een verplaatsbaar altaar. De doopvont van hetzelfde ensemble stond op het koor aan de rechterzijde. Inmiddels staat hier een ambon naar ontwerp van Wiel Arets. In 1980 werd de relatief zachte vloerbedekking vervangen door de hardere Heugaveldtegels. De doopkapel, geplaatst in de linkerzijbeuk, werd na de komst van de doopvont van G. Eggen in 1993 opnieuw ingericht. De aanbouw, die ooit was ingericht met een privékapel en de sacristie, was reeds enige tijd in gebruik als parochiezaaltje. De gang fungeerde als sacristie. In 1999 werden plannen gemaakt om het geheel te vervangen door een gebouw naar ontwerp van het architectenbureau Boosten, Rats en Ritzen. In 2002 realiseerde men deze wijziging.

Exterieur

Foto: mei 2006

De betonnen muren zijn bekleed met mergel en afgedekt door een plat dak. Op het dak staat boven het priesterkoor een stalen opengewerkte dakruiter met een kruis. De vier muren zijn sterk ingezwenkt en sluiten niet op elkaar aan. In de lichtbeuk zijn schijnbaan willekeurig vensters uitgesneden. De hoofdingang bestaat uit een in beton gevatte raampartij, die boven de dubbele houten deuren zijn afgeschermd met jaloeziën. Het dak steekt hier over. De transepten zijn afgesloten met een glaswand, met een kruis geplaatst in de roedeverdeling. Tegen de wand is een uitpandige betonnen tochtkast geplaatst, waarin een dubbele houten deur. Het koor is afgesloten met om en om geplaatste betonnen kolommen, waarin dwars geplaatste verticale lichtstraten de wand openhouden. De zijbeuken hebben bolzwenkende muren, die op dezelfde wijze zijn opgebouwd als de wand van het priesterkoor. De rechterbeuk is deels afgesloten vanwege de biechtstoelen. In de oksel tussen koor en rechtertranseptarm staat een uitbouw onder een plat dak met een mergelstenen wand, waartegen de nieuwbouw is geplaatst. Deze is opgebouwd uit rechte vensters en wanden met geperforeerde en verzinkte platen.

Interieur

Zicht op het priester koor

Zicht op de zangtribune

De kerk wordt door de hoofdingang betreden via een narthex onder de zangtribune. Op de vloer ligt hardsteen, evenals bij de zij-ingangen. Het schip wordt van de zijbeuken gescheiden door betonnen kolommen, die de lichtbeuk dragen. De wanden van deze holzwenkende muren worden doorbroken door schijnbaar willekeurig uitgesneden rechte vensters. De vloer in de kerk is bekleed met Heugaveldtegels, het priesterkoor is voorzien van vloerbedekking. De muren zijn opgetrokken in grijze kalkzandsteen in Vlaams verband. Het plafond bestaat uit een aan de stalen dakconstructie opgehangen accoustisch plafond, dat niet aansluit op de muren. Licht treedt binnen door ramen in de armafsluitingen, waarin rondom de deuren glaswanden met een roedeverdeling zijn geplaatst. De zijbeuken en het priesterkoor worden indirect verlicht door dwars op de stijlen geplaatste verticale lichtstraten. In de zijbeuken zijn lichtkoepels in het dak geplaatst, evenals boven het vieringaltaar op het koor. Het koor is afgescheiden door trappen en door de sterk holzwenkende muur. Op het koor staat centraal een verplaatsbaar vieringaltaar, met rechts daarvan een ambon en links een preekstoel met een hooggerekt klankbord. Links in het transept is de toegang tot de sacristie.

(Bron: Dr A. Jacobs en Drs. A.A. Wiekart – Kerken na 1940. Inventarisatie en waardenstelling kerkelijke bouwkunst na 1940 –Roermond – Stichting Monumentenhuis Limburg, 2003).

Orgel

                               Manuaal                                                                            Pedaal

                               Holpijp 8’                              Octaaf 2’                               aangehangen

                               Prestant 4’                           Sesquialter II

                               Roerfluit 4’                            Mixtuur II

Bron:  G.M.I.Quaedvlieg – Orgeldocumentatie Limburg (Stadsbibliotheek Maastricht)