Koene H., Harry

Harry Koene (1908-1995)

Henri Joseph Antoine Koene werd geboren op 10 februari 1908 te Sint-Pieter. Hij bezocht de Rijkskweekschool te Maastricht die hij in 1926 afsloot met een extra akte handenarbeid. Daarna volgde hij de Kunstnijverheidschool te Maastricht om vervolgens de MO handtekenen te volgen aan de Academie van Amsterdam. Te Maastricht kreeg hij les van architect P.A. Schols (handtekenen), Henri Jonas en Joseph Postmes (schilderen), Charles Vos (beeldhouwen) en H. Reck (interieurkunst). Ofschoon hij over artistiek talent beschikte – hij was een begaafd aquarellist en maker van houtsneden – was het Schols die hem won voor de architectuur. In februari 1928 trad hij bij Schols te Geleen in dienst. Hij bleef tot november 1929. Toen verhuisde hij naar Tilburg, waar hij aanvankelijk werkte voor het architectenbureau van C.M.B. van den Beld en van november 1930 tot januari 1933 voor architect Ruts. Tijdens zijn verblijf te Tilburg volgde Koene de avondcursus en later de dagcursus van de Academie van Bouwkunst van de RK Leergangen aldaar. In 1930, 1931 en 1932 verwierf hij respectievelijk de diploma’s voor handtekenen en bouwkundig tekenen en het architectendiploma. Sedert 1933 was hij als zelfstandig architect in Maastricht werkzaam. Gedurende de crisistijd viel er slechts weinig te bouwen. Koene realiseerde in die jaren met name woonhuizen, winkels en fabrieken. Hij werd toen sterk beïnvloed door de Bauhaus-architectuur. De uitspraak van Ludwig Mies van der Rohe ‘Weniger ist mehr’, werd een van zijn adagia. Het louter functionele verzachtte hij echter met streekeigen elementen. Men kan hierbij denken aan de speklagen in de kerk van O.L.Vrouw van de Wonderdadige Medaille te Beek. Als docent was hij tussen 1945 en 1960 verbonden aan de Limburgse Academie van Bouwkunst te Maastricht, waarvan hij een van de oprichters was. In 1945 volgde hij de cursus Kerkelijke Architectuur in ’s-Hertogenbosch. Als kerkenbouwer werd hij pas na de Tweede Wereldoorlog actief met de restauratie, in 1948, van de St. Sebastianuskerk te Herkenbosch. In 1953 bouwde hij de Christus Koningkerk te Geleen-Kluis, die gevolgd werd door een reeks andere kerken. Koene maakte een duidelijke ontwikkeling door op de Bossche School geënte ontwerpen naar een moderne kerkenbouw. De Christus Koningkerk en de O.L. Vrouw van Altijddurende Bijstand (1955) te Kerkrade zijn kenmerkend voor zijn eerste fase. Daarna gaat hij, na de samenwerking met Charles Eyck, meer moderne kerken ontwerpen. Hun beider H. Jozef Arbeider te Meerssen (1959), de boven reeds genoemde O.L. Vrouw van de Wonderdadige Medaille (1962) en de H. Hartkerk te Hoensbroek (1962) zijn hiervoor representatief. De samenwerking met Eyck, die nu eenmaal geen bouwkundige was, verliep overigens om die reden niet zo soepel. Koene vond bovendien dat Eyck wel erg sterk leunde op de Moeder Annakerk te Düren van architect Rudolf Schwarz. De ellipsvormige O.L. Vrouwekerk te Beek beschouwde Harry Koene zelf als een zeer geslaagd ontwerp. Niet in het minst omdat het een complete kerk was met toren. Zijn Don Boscokerk te Maastricht werd om financiële redenen zonder toren gebouwd. Van 1969 tot 1983 werkte hij met zijn zoon Pieter samen in de maatschap ‘Harry Koene, Pieter Koene, Architecten, Maastricht’. Harry Koene hield zich uiteraard niet enkel bezig met kerkarchitectuur. Zijn gehele oeuvre omvat zo’n 600 ontwerpen voor alle mogelijke bouwwerken. Harry Koene overleed te Maastricht op 14 februari 1995.

(Bron: Dr A. Jacobs en Drs. A.A. Wiekart – Kerken na 1940. Inventarisatie en waardenstelling kerkelijke bouwkunst na 1940 –Roermond – Stichting Monumentenhuis Limburg, 2003)

Zie verder ook: Koene, Harry | Kerkramen in de Mijnstreek